ΕΙΔΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ ΜΑΣ

ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Τον Ιούνιο του 2009 θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας το Eιδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τον Τουρισμό (ΦΕΚ 1138 Β/11.6.2009), το οποίο εξειδικεύει στον τομέα του τουρισμού τους γενικούς άξονες ανάπτυξης της χώρας όπως αυτοί προσδιορίζονται στο Εθνικό Χωροταξικό.

Αποτελεί δηλαδή ένα «σχέδιο αρχών» που προσδιορίζει τις κατευθύνσεις ανάπτυξης στον τομέα του τουρισμού.

Η Περιφέρεια συνέταξε ένα νέο σχέδιο, το οποίο έθεσε υπόψη στους Δήμους, τους φορείς και τους πολίτες, για να εκθέσουν τις προτάσεις τους (μέχρι τις 14 του μήνα) για να συζητηθούν στο επόμενο Συμβούλιο που θα γίνει στις 18 Ιουλίου. Στις βασικές του προτάσεις και σκέψεις ζητείται:

• Να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά ο νησιωτικός χώρος από την ηπειρωτική χώρα, διαμορφώνοντας ένα ειδικό κεφάλαιο με σαφείς ρυθμίσεις λαμβάνοντας υπ’ όψη την ιδιαιτερότητα του κάθε νησιού.

• Να περιγραφεί με ευκρίνεια ποιο ακριβώς «μοντέλο τουρισμού» επιδιώκουμε και που.

• Να προσδιορισθούν επακριβώς οι ομάδες νησιών με ομοιογενή χαρακτηριστικά και τάσεις ανάπτυξης.

• Να δημιουργηθούν δηλαδή πλείονες κατηγορίες προκειμένου να μην παρατηρείται το φαινόμενο π.χ. τα Κουφονήσια να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο με τη Μύκονο ή τη Ρόδο. Η κατηγοριοποίηση αυτή πρέπει να έχει κυρίως ποιοτικά χαρακτηριστικά και να απεικονίζεται ευκρινώς στο χάρτη.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τις βασικές κατευθύνσεις:

Στις ανεπτυγμένες τουριστικά περιοχές (Ρόδος ,Κώς, Σαντορίνη, Μύκονος, Πάρος), πρέπει να προσδιορισθεί με σαφή τρόπο η ίδρυση νέων μονάδων σε σχέση με το βαθμό κορεσμού. Στις περιοχές αυτές είναι ασύμβατη η δημιουργία camping καθώς και η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων. Το όριο αρτιότητας για εκτός σχεδίου περιοχές δεν μπορεί να είναι το ίδιο στη π.χ. Μύκονο και στη Ρόδο καθότι ο κλήρος είναι τελείως διαφορετικός και η φυσιογνωμία του κάθε χώρου διαφορετική. Το όριο αυτό θα μπορούσε να ποικίλει από 20 έως 10 στρ. ανάλογα με το νησί.

Στις αναπτυσσόμενες περιοχές μπορεί να ενταχθεί ομάδα νησιών με ομοιογενή χαρακτηριστικά καθώς και άλλες περιοχές των μεγαλύτερων. Στις περιοχές αυτές το όριο αρτιότητας μπορεί να ποικίλει από 15 έως 8 στρ. κατόπιν ειδικής τεκμηρίωσης. Να προβλέπεται η προώθηση τοπικών συμφώνων ποιότητας και προγραμμάτων στήριξης αγροτικών ή και παραδοσιακών μεταποιητικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον (στήριξη ολοκληρωμένης ή βιολογικής γεωργίας, προϊόντων ονομασίας προέλευσης, παραδοσιακών τεχνικών, κ.ά.) και λειτουργικής διασύνδεσής τους με τουριστικές μονάδες.

Στην τρίτη κατηγορία μπορούν να αποτελέσουν τα υπόλοιπα μικρά νησιά και τα εναπομένοντα τμήματα των μεγάλων νησιών. Σ’ αυτά είναι συμβατό να επιτρέπονται τα camping. Στις περιοχές αυτές δεν είναι η συμβατή η δημιουργία σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων. 

Το όριο αρτιότητας για εκτός σχεδίου περιοχές θεωρούμε ότι πρέπει να επανέλθει στα 4 στρ. προκειμένου να προστατευθούν οι τοπικές ιδιαιτερότητες και η οικονομία μικρής κλίμακας που τα χαρακτηρίζει.

Η ζώνη υψηλής ανταγωνιστικότητας δραστηριοτήτων σε απόσταση 350μ. από την παραλία δεν μπορεί να θεσμοθετείται μόνο για αποφυγή δράσεων ασύμβατων με τον τουρισμό. Αυτό σημαίνει ότι τα παράλια της χώρας προορίζονται μόνο για τουρισμό και παρεμπιπτόντως για άλλες δραστηριότητες. Αντίθετα η κύρια κατεύθυνση πρέπει να είναι η δημιουργία ενός μοντέλου χωρητικότητας για τη νησιωτική Ελλάδα, η οποία αναπτύσσεται άναρχα και απρογραμμάτιστα. Να υπάρξουν ρητές ρυθμίσεις για την προσπελασιμότητα των ακτών. 

Να παραμείνει η ρύθμιση που προσδιορίζει την απόσταση από γραμμή αιγιαλού σε περίπτωση υψομέτρου μέχρι 10 μ., διότι προστατεύει τόσο την ίδια τη φυσιογνωμία των ακτών με χαμηλή στάθμη, όσο και τις ίδιες τις επενδύσεις από ενδεχόμενη διάβρωση ή άλλα φυσικά φαινόμενα.

Στις ειδικές μορφές τουρισμού θεωρούμε ότι πρέπει να αναφερθούν ρητά τουλάχιστο για τα νησιά που έχουν ειδική κατεύθυνση π.χ. η Πάτμος για το θρησκευτικό, η Κάλυμνος για τον αναρριχητικό και αλιευτικό κλπ. Η αναφορά  αυτή θα προσδώσει σαφείς κατευθύνεις στην ανάπτυξη του κάθε τόπου και στη διαφορετικότητα που είναι και το ζητούμενο τόσο για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου όσο και για τον προσδιορισμό του χαρακτήρα.

Να αναφερθούν και άλλα νησιά που κάνουν προσπάθεια για τον θρησκευτικό τουρισμό,περιπατητικό και να ενταχθούν σε αυτές τις ειδικές μορφές τουρισμού στο άμεσο μέλλον.

Το κεφάλαιο των ειδικών και τεχνικών υποδομών, είναι κομβικής σημασίας για την πραγματική ανάπτυξη του τουρισμού μας. Υπάρχει μεγάλο έλλειμμα σε υποδομές παρά τα τέσσερα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Πρέπει να καθορισθούν ανά κατηγορία νησιών οι ελάχιστες απαιτούμενες υποδομές, προκειμένου να μπορούν να ισχύουν οι προβλέψεις του πλαισίου. Δεν μπορεί να υπάρξει η προσδοκώμενη ανάπτυξη αν δεν σχεδιασθεί και υλοποιηθεί ένα επαρκές και προσβάσιμο από όλους σύστημα μεταφορών - επικοινωνίας τόσο με το κέντρο όσο και μεταξύ των νησιών, με μέριμνα του κράτους με έμφαση στις θαλάσσιες μεταφορές.

Πρέπει να υπάρξει ένα ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ (κατ’ αντιστοιχία του χερσαίου οδικού δικτύου) που να συμπεριλαμβάνει και το κομβικό κεφάλαιο των ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΩΝ  ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ.

Να θεσμοθετηθεί η έννοια του «μεταφορικού ισοδύναμου» αν θεωρούμε ότι η ευαγγελιζόμενη νησιωτική πολιτική δεν αποτελεί γράμμα κενού περιεχομένου και ότι δεν υπάρχουν πολίτες πολλαπλών ταχυτήτων στη χώρα.